Вёска ўрачыста, гожа і каларытна адзначыла 5оо-годдзе свайго існавання
Балоты – вёска, моцная самабытнасцю, сваімі традыцыямі. Разуменне гэтага ёсць у жыхароў не толькі старэйшага пакалення, але і ў моладзі. І ткаць тут умеюць, і вышываць, і кузубы-карабы плесці з лазы. Культурны пласт, замацаваны стагоддзямі, беражліва збіраецца і з любоўю перадаецца новым пакаленням вяскоўцаў.
…У зялёным гаі, што раз-дзяляе вёскі Гірск і Балоты (у 1890-м гэта былі маёнткі Блоты-паезуіцкія, уладанне пана Гана, і Блоты-шляхецкія – уладанне Гіржа), стаіць царква Прападобнай Параскевы Сербскай, пабудаваная ў 1882 годзе. Кожнае свята нітачкамі сцякаюцца да яе вернікі на службу. Спевы царкоўнага хору радуюць душы прыхаджан. Не абыходзяцца жыхары і ў вясёлую гадзіну, і ў сумную без падтрымкі свайго бацюшкі Пятра.
Сучасны цэнтр населенага пункта – будынак школы. У яго – свая гісторыя, свае цікавыя людзі. У даўніну дзейнічала Блоцкае народнае вучылішча, у якім у 1889-1890 гадах вучыліся 64 хлопчыкі. З кожным годам колькасць вучняў павялічвалася. Дзяўчынкі займаліся хатнімі справамі, і часу на вучобу ім не хапала. Пасля вайны адкрылася пачатковая школа, пазней, у 1949 годзе, сямігодка. У 1963-м пабудавана новая школа, якая дзейнічае па сённяшні дзень.
Асяродак настаўнікаў, што воляй лёсу апынуліся на гэтай зямлі, трывалымі каранямі зачапіліся за вясковую глебу, – Ніна Мартынюк і Любоў Мацына, Андрэй Сцепанюк і Галіна Дрык, Таццяна Турын і Надзея Хурсін. Яны не толькі вучылі і выхоўвалі пакаленні вясковай дзятвы, але былі сябрамі і дарадцамі ўсёй вёскі.
Цёплыя словы пра гэты дзіўны куточак беларускай зямлі і яе лю-дзей увесь дзень гучалі са сцэны. Вёска выгадавала і выпусціла ў свет дынастыі ўрачоў, настаўнікаў, маракоў, работнікаў культуры. Іх цёплым словам узгадалі аднавяскоўцы. Не абышлі ўвагай шматдзетныя сем’і Мікалая і Вольгі Бойкаў, Сяргея і Святланы Левых, Валянціны і Васіля Панасюкоў. Старажылы вёскі, чые гады раўняюцца з векам – Агаф’я Бойка, Аляксандра Салей, Агаф’я Ігнацюк, атрымалі ў падарунак песні і віншаванні ад жыхароў.
Слаўная вёска жыхарамі-працаўнікамі, ветэранамі вайны. Шмат узнагарод атрымалі яны ў пекле Вялікай Айчыннай. На свяце вёскі не забылі Рыгора Гарбарука, Васіля Дземідзюка, Аляксея Сакалюка – ветэранаў ушанавалі песнямі, падарункамі ад сельскага Савета.
Часткай гісторыі сяла, яго гонарам да нядаўняга часу быў ветраны млын. Калі рукі-крылы перасталі лавіць свежы вецер, увішны гаспадар-прадпрымальнік Васіль Новік звёз гісторыка-культурную каштоўнасць першай паловы XX стагоддзя на сваю аграсядзібу “Студзінка”. Вяскоўцы часта задаюцца пытаннем: ці хопіць гонару і годнасці ў яго, каб захаваць спадчыну, якая ахоўваецца дзяржавай?..
Візітная картка вёскі – хор. З 1994 года ён носіць званне народнага. Неаднаразова беларускае тэлебачанне і радыё запісвалі выступленне хору для радыёперадач “Спадчына”, “Радавод”. Загадчык клуба Таццяна Ігнацюк актыўна падтрымлівае ініцыятыву ўдзельніц хору, вечарамі збірае на рэпетыцыі. Безумоўна, не абышоўся без хору і гэты ўрачысты юбілей…
Урачыстае шэсце па вёсцы – ад хаты да хаты, з песнямі, у нацыянальных строях – радавала ўсіх. Цешылі вока гасцінна накрытыя сталы, і ўспаміналіся словы класіка: “А на стале тым рой прысмакаў”. Марыя Левая, і Таццяна Семянчук, Таццяна Новік – руплівіцы-гаспадыні, якія і працаваць умеюць з агеньчыкам, і гасцей зазываць хораша. На свяце была магчымасць пакаштаваць розныя прысмакі вясковых гаспадынь. Гасцінна расчыняліся весніцы дбайных гаспадароў Марыі і Сцяпана Левых, Таццяны і Васіля Семенчукоў ды іншых, якія ўмеюць слаўна працаваць. Чарга стаяла, каб пакаштаваць смачнай шурпы і юшкі з палявой ваеннай кухні, прыгатаваных па старадаўніх рэцэптах Сяргея Ліцвінчука…
Увесь цяжар арганізацыі (будаўніцтва і аздабленне сцэны ў парку, вясковая хата з каўбаскаю і бярозавікам) усклаў на свае плечы Аляксандр Курышка. Яго ідэі хутка падтрымлівалі жыхары: талакою рыхтавалі юбілей, ніхто не лічыўся з часам. Фундатарамі выступілі самі вяскоўцы. Надзея Гарбарук і Марыя Левая расказваюць: “Неслі грошы ўсе вяскоўцы, хто колькі мог. А хто з’ехаў з вёскі – перадавалі праз родзічаў. Мы не разлічвалі на такую падтрымку. І яшчэ раз пераканаліся: балацюкі – народ адметны!”.
Прыемна ўразіў жыхароў прыезд дэпутата Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь Аляксандра Зазулі. У сваёй прамове ён павіншаваў вяскоўцаў са святам, адзначыў іх гасціннасць, песеннасць і працавітасць, запэўніў у падтрымцы рамонту дарогі.
Па ініцыятыве старшыні адзінай арганізацыі прафсаюза Брэсцкага філіяла “Белтэлекама” Васіля Бойкі стала добрай традыцыяй у Балотах выступленне народнага хору “Вербніца” пад кіраўніцтвам Віктара Фяцісава. Канцэрт парадаваў вяскоўцаў лірычнай песняй, добрым жартам, цудоўнай музыкай.
Дыяментамі рассыпаліся зоркі святочнага салюту над прыгожай зямлёй з цудоўнымі людзьмі. І далёка несліся сцвярджальныя воклічы “Жывуць Балоты!..”
Ніна ДРЫК,
Кобрынскі раён.
Фота аўтара.