Для шчаслівай старасці людзям шаноўнага ўзросту трэба зусім няшмат…

Павага, спакой, клопат
У вачах жанчыны, здаецца, мора нявыказанай тугі і нямое пытанне: “Чаму ж гэта са мной здарылася?” Яна жыла ў сваім доме. Двое дзяцей пайшлі ў свет. Радавалася, што жыццё ў іх складваецца нядрэнна. Верыла, што ўсё будзе добра. Сын угаварыў прадаць дом ды да яго пераехаць. Адгаворвалі. Людзей не паслухала – сына паслухала. Прадала дом. Пераехала. А потым сын раптоўна памёр. Нявестка з кватэры яе прагнала. Пакрыўджаны другі сын да сябе не прыняў. Цяпер яна тут…
І вось другая жанчына таксама сваю горкую думу думае. Сын з жонкай, як на пенсію выйшлі, пакінулі кватэру ў Мінску дзецям, вярнуліся ў Лунінец. Не для таго, каб за старой маці глядзець, а каб выселіць яе з дому. Выселілі. Маўляў, догляд забяспечыць дома немагчыма…
А ў гэтай бабулькі дзяцей не было. Сама век свой векавала. Разам з ёй і хата ў вёсцы састарэла зусім, жыць у ёй нельга, асабліва ў халады. Жанчыну і забралі сюды. А яна сумуе, нудзіцца, дадому ўвесь час просіцца…
У кожнага пастаяльца аддзялення кругласутачнага знаходжання для грамадзян пажылога ўзросту і інвалідаў Лунінецкага тэрытарыяльнага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва свая гісторыя. Часцей за ўсё – сумная ці нават трагічная. Дажыўшы да шаноўнага ўзросту, гэтыя людзі аказаліся на ўзбочыне жыцця. Там бы і засталіся, калі б сацыяльная служба не ўзяла на сябе клопат аб іх, калі б дзяржаве да старых людзей аніякай справы не было.
Загадчыца аддзялення Ніна Сахно ўзрушана гаворыць:
– Іначай як дзікунствам не назавеш тое, як з пажылымі часам абыходзяцца. Для родных дзяцей яны становяцца абузаю. Можна яшчэ неяк зразумець, калі дзеці – далёка за мяжой, не маюць магчымасцей часта прыязджаць, каб даглядзець старых, вось і просяць у аддзяленне наша ўладкаваць. Але ж у большасці нашых бабуль і дзядуль сваякі жывуць побач. Толькі душы ў іх – мёртвыя, сэрцы – каменныя.
– Замяніць сям’ю наўрад ці магчыма, – да размовы далучаецца дырэктар Лунінецкага тэрытарыяльнага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва Тамара Патурай. – Але ж не па-людску пажылым бедаваць у адзіноце і забыцці. Пра іх узрост прынята казаць “паважаны”. Якая ж тут павага, калі са свайго дома выганяюць родныя людзі?! Прыкра, што такое здараецца. Гэта прымушае задумацца аб маральным здароўі грамадства.
З 2002 года дзейнічае ў Лунінцы тэрытарыяльны цэнтр сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва. Менавіта яго супрацоўнікі высвятляюць, каму і якая патрэбна дапамога. Пры цэнтры працуюць дом сацыяльных паслуг, пункт пракату, служба сядзелак, тэлефон “гарачай лініі”. Спецыялісты ўстановы вядуць прыём у 18 аграгарадках раёна, аказваюць псіхалагічную дапамогу, даюць юрыдычныя кансультацыі. За рознымі відамі дапамогі толькі сёлета ў цэнтр звярнуліся каля 13 тысяч чалавек.
Асаблівым клопатам сацыяльныя работнікі імкнуцца падтрымаць пажылых людзей. У раёне жыве каля 20 тысяч пенсіянераў. На ўліку ў цэнтры – амаль 8300 чалавек, з іх 1500 адзінокіх і 4186 адзінока пражываючых. Рэалізацыя Комплекснай праграмы па ўдасканаленні работы з адзінокімі грамадзянамі дазволіла вырашыць шэраг праблем гэтай катэгорыі насельніцтва. Штогод праводзіцца абследаванне ўмоў жыцця пажылых людзей, фіксуюцца іх просьбы, выкананне якіх знаходзіцца на кантролі. На сацыяльным абслугоўванні дома ў раёне зараз 661 чалавек. А ў 2007 годзе цэнтр адкрыў аддзяленне кругласутачнага знаходжання для грамадзян пажылога ўзросту і інвалідаў на 20 месцаў. Яно запоўнена на 100 працэнтаў, цяпер нават існуе чарга, каб трапіць сюды.
– Запатрабаванасць у гэтым аддзяленні відавочная, – пацвярджае статыстыку Тамара Нікіфараўна. – Адзін са старых карпусоў перадала нам бальніца. Сваімі сіламі зрабілі рамонт, уладкавалі спальныя пакоі, санвузел, пакой адпачынку. За нашымі бабулямі ды дзядулямі догляд здзяйсняюць чатыры медыцынскія сястры, столькі ж сацыяльных работнікаў, малодшая медсястра, буфетчыца і загадчык гаспадаркі. Тут нашых старых і кормяць, і лечаць, і культурны адпачынак арганізоўваюць.
Жыхары аддзялення любяць збірацца ў пакоі адпачынку. Да іх паслуг – і тэлевізар, і шашкі, і даміно, і бібліятэчка кніг і прэсы. Разам віншуюць таварышаў з днямі нараджэння, разам вечары адпачынку ладзяць. А яшчэ сустракаюць гасцей: валанцёры Чырвонага Крыжа, школьнікі прыходзяць з канцэртамі, сацыяльная служба віншуе са святамі.
“У цяпле мы тут, накормленыя”. “Добра пра нас клапоцяцца, ва ўсім дапамагаюць”. “Паважаюць нас, як да родных адносяцца”. Мы размаўляем у пакоі адпачынку. Пажылыя жанчыны і мужчыны гаваркія. І дзіўна пазітыўныя. Пазней адзін з іх ужо на калідоры сказаў мне: “У многіх з нас боль свой ёсць. Ды толькі ў гэтым нашым новым доме мы ад крыўд адыходзім. Спакой тут, а ў старасці гэта самае галоўнае”.
Святлана Таболіч, “НТ”.