Пушчанскае масла

Дзень Канстытуцыі – нагода яшчэ раз успомніць пра свае правы і абавязкі, зафіксаваныя ў важным дзяржаўным дакуменце. Напрыклад, аб праве на працу, якое ў сучасных умовах набыло шэраг дадатковых адценняў. Галоўны дакумент беларускай дзяржавы інтэрпрэтуе працу як найбольш годны спосаб самасцвярджэння чалавека. Мы можам самастойна выбіраць род заняткаў і месца, дзе нашы прафесійныя таленты будуць развівацца і стымулявацца матэрыяльна.
Кіраўніцтва Пружанскага малочнага камбіната паклапацілася, каб людзі адчувалі сябе камфортна і бяспечна на сваіх працоўных месцах. Станоўчы прыклад гэтага прадпрыемства цудоўна ілюструе: сацыяльна-эканамічны прагрэс цалкам залежыць ад правільнага выканання канстытуцыйнага права на працу.
Яшчэ задоўга да таго, як прадукцыі ААТ “Пружанскі малочны камбінат” была прысвоена гандлёвая марка “Шчодрая масленіца”, у Пружаны за “маслам з пушчы”, як празвалі яго ў народзе, спяшаліся гандляры і з блізкага, і з дальняга замежжа. Тутэйшыя пастаўшчыкі не браніравалі сабе месцаў у гатэлях, калі везлі прадукцыю на продаж, бо раскуплялі яе ўсюды надзвычай хутка.
Бясспрэчна, сваю ролю адыгрывае тая акалічнасць, што прадпрыемства размешчана ў экалагічна чыстай зоне заходняй часткі Беларусі (45 кіламетраў ад Белавежскай пушчы), а кароўкі скубуць сакавітую свежую траву-разнаквет ля самага запаведніка, у які ўпіраюцца сенажаці ды лугі некалькіх гаспадарак, што адпраўляюць духмянае малако ў Пружаны на перапрацоўку ажно з 1939 года. Гэта надае вагі і людзям, што шчыруюць на прадпрыемстве, і прадукцыі, якой яны праславіліся ў тым ліку і за кошт геаграфічнага размяшчэння.
Але ці толькі справа ў гэтым? Прадпрыемства за 70 год існавання прайшло і мадэрнізацыю, і рэканструкцыю па некалькі разоў, падрыхтавала добрыя кадры – сапраўдных майстроў сваёй справы. Вось што забяспечвае зараз надзейны поспех.
Той факт, што на камбінаце маюцца ўсе неабходныя сертыфікаты, у тым ліку мене-джменту якасці ІСО 9001 і сістэмы НАССР, інтэгрыраваная сістэма кіравання навакольным асяроддзем на адпаведнасць СТБ ІСО 14001 і сістэма кіравання аховы працы СТБ 18001, гаворыць сам за сябе. Адсюль паступае прадукцыя самай высокай якасці. З 2006 года “Шчодрая масленіца” з’яўляецца “Лепшым экспарцёрам Рэспублікі Беларусь”, “Лідарам нацыянальнай эканомікі” ў намінацыі “Харчовая прамысловасць”. А колькі атрымана ганаровых грамат, дыпломаў, медалёў! За кошт чаго тут штогод множацца колькасныя і якасныя паказчыкі?
Адказ на гэтае пытанне мы шукалі падчас нядаўняй камандзіроўкі ў Пружаны. Першае, што кінулася ў вочы, – людзі на прадпрыемстве добрыя, ветлівыя, дбайныя, шчырыя. А калі ў душы парадак, гавораць у народзе, дык і работа спорыцца, любая справа па плячы.
Энергіяй дабрыні, веры і ўдзячнасці штодзённа падсілкоўвае іх дырэктар Уладзімір Мікіціч, якога людзі разумеюць з паўслова і ніколі не падводзяць. Бярэ кіраўнік падыходам да чалавека, уважлівасцю да падначаленых, імкненнем дапамагчы кожнаму. Многія, у тым ліку і самі завадчане, часам дзівуюцца: адкуль сілы чэрпае чалавек, каб знайсці кожнаму патрэбнае слова, падказку?
Адказ тут просты: жыццё навучыла. Таму і цягнуцца людзі да тактоўнага, стрыманага, добрасумленнага, няўрымслівага кіраўніка. Многія імкнуцца быць падобнымі на яго, яшчэ больш людзей стараецца павучыцца ва Уладзіміра Мікалаевіча. А пераняць вопыт, узброіцца ведамі гэтага здольнага чалавека ёсць падстава. З якой асалодай расказвае ён сваім падначаленым пра малако, пра карысць, што прыносяць іх малочныя вырабы. Прыклады бярэ з уласнага жыцця, з практыкі. Што ні кажы, але амаль 20 год узначальваў цяперашні дырэктар адну з лепшых, высокарэнтабельных гаспадарак у Пружанскім раёне. Тут трэба дабавіць: перадавымі пружанскія “свердлаўчане” сталі пры Мікіцічу, разам з ім.
Таму і быў рэкамендаваны Уладзімір Мікалаевіч на пасаду кіраўніка Пружанскага малочнага камбіната, у вытворчым працэсе якога ўсё больш адчуваліся збоі. Узнікалі праблемы. Зараз іх бы карова языком злізала. Мы адчулі і ўбачылі гэта.
Такая праблема, як цякучка кадраў, перастала існаваць з укараненнем новых тэхналогій і набыццём сучаснага абсталявання. Галоўны эканаміст Жанна Каўганка прызнаецца: апошнія гады былі шчодра насычаны станоўчымі пераменамі – спачатку з’явілася новая сушылка, потым парадаваў адноўлены сыраробны цэх. Ланцужок не перарываецца і да гэтай пары: поўным ходам ідзе рэканструкцыя ўчастка сухіх малочных прадуктаў. Тут таксама будзе магутная тэхніка, якая паўплывае і на якасць прадукцыі, і на яе колькасць. Замест 3 – 4 тон сухога малака і сыроваткі ў суткі на ўдасканаленым участку плануюць атрымаць да 10-12 тон.
Годныя ўмовы працы і ўмелае кіраўніцтва сталі для людзей своеасаблівым стымулам. Яны выконваюць свае абавязкі з неверагоднай самаадданасцю і хвалююцца за прадпрыемства. Нават у складаныя перыяды не кідаюць завадчане адзін аднаго ў бядзе: калі трэба, падтрымаюць не толькі словам, але і рублём.
У калектыве на роўных, плячо ў плячо, завіхаюцца і зусім маладыя работнікі, і вопытныя прадстаўнікі старэйшага пакалення. Кожны спецыяліст для завода – на вагу золата: маладыя “фантануюць” свежымі ідэямі, а старажылы акуратненька накіроўваюць гэтыя ідэі ў правільнае рэчышча. Галоўнае, каб знешнія фактары не псавалі той цудоўны мікраклімат, які складаўся на працягу гадоў. Тады і настрой, і вытворчыя паказчыкі будуць на вышыні. Што да апошняга – дык аб’ём і асартымент малочных тавараў растуць нібы на дражджах, а сума чыстых прыбыткаў за мінулы год дасягнула 20 мільярдаў рублёў.
Зараз на прадпрыемстве задзейнічана каля 350 чалавек. Больш за 80 працэнтаў у структуры малочнага завода займае вытворчасць сыроў. Гэты айчынны далікатэс у асноўным экспартуецца ў Расію, але багаццем тавараў радуюць і два фірмавыя магазіны ў Пружанах. Тут сапраўды ёсць чым паласавацца: апетытныя сыры “Расійскі малады”, “Цільзіцкі”, “Пружанскі”, “Палескі”, “Расійскі асобы” аднолькава смачныя і сакавітыя. Лепшыя традыцыі ўвабралі ў сябе нядаўна асвоеныя віды цвёрдых сыроў “Мармуровы” і “Сметанковы”. У гэтым годзе пружанскія сыраробы паспрабуюць новую рэцэптуру і тым самым павялічаць колькасць найменняў прадукцыі.
Натуральны смак сметанковага масла, якое не ўтрымлівае ніякіх штучных дабавак і фарбавальнікаў, таксама падабаецца мясцовым гурманам. А калі разабрацца ў дэталях яго вытворчасці, становіцца цалкам зразумела, чым абумоўлены попыт. Тое, што захоўвае цудадзейную энергію рук, не можа не вабіць, а справа жыцця, якая аб’яднала ў адно цэлае сотні аднадумцаў, абавязкова “абрасце” залатымі пладамі. Сучаснасць не ўнесла істотных карэктыў у гіпотэзу: таленавітыя пружанскія майстры па-ранейшаму з’яўляюцца ядром неверагоднага поспеху сваёй сырнай смакаты.
У гаспадароў па прафесіі і прызванні на вытворчасці ўладарыць беласнежная чысціня. Сыраробны цэх завода ўражвае стэрыльнай дасканаласцю, ра-зам з тым ён вельмі падобны на музей, а 4 навюсенькія бліскучыя машыны-сыравытворцы нагадваюць ультрасучасныя экспанаты. Нават цяжка паверыць, што гэтая пышнасць стваралася фактычна з нуля. Аўтаматызацыя працэсаў вытворчасці на кожным узроўні па прыкладзе вядомых замежных кампаній значна спрасціла працаёмкі працэс. Вопыт пераймалі ў аўстрыйскіх калег, там жа набывалі і абсталяванне, якое лічыцца адным з лепшых у Еўропе. Пасля яго ўстаноўкі доля ручной працы мінімізавалася, “балем” пачалі кіраваць машыны і камп’ютарныя сістэмы, а звычайны працаўнік ператварыўся ва ўважлівага назіральніка, кантралёра, асноўная задача якога – пільна сачыць за вытворчасцю і своечасова націскаць на кнопкі.
– Устаноўка дарагога абсталявання – крок даволі рызыкоўны, – дзеліцца меркаваннямі Алена Карсюк, начальнік сыраробнага цэха. – З аднаго боку – баяліся, што не атрымаецца “пасябраваць” з новымі замежнымі машынамі, а на старых паказвалі высокія вынікі. З іншага – хацелася захаваць і не страціць важныя для нас тэхналагічныя напрацоўкі. Час усё расставіў па сваіх месцах: аказалася, сродкі, укладзеныя ў сучасную тэхніку, апраўдалі сябе, а людзі знайшлі падыходы да замежнага абсталявання.
Алена Мікалаеўна разам з галоўным інжынерам завода Аляксандрам Лосем, які не апошнюю ролю сыграў у працэсе мадэрнізацыі цэха, расстаўляюць акцэнты на тым, што выдатна зарэкамендавала сябе на практыцы.
Наступным пунктам экскурсіі сталі камеры выспявання сыру. Прадукт праводзіць у гэтых памяшканнях 40 дзён, пасля чаго ён цалкам гатовы да рэалізацыі.
Што і казаць, поспех у любой справе залежыць ад людзей, яны ж плацяць і за правал. Галоўнае: ні на хвіліну не забывацца пра тых, хто не ўяўляе жыцця без любімай справы, хто сапраўды лічыць завод другім домам, а калектыў – сям’ёй. І ўлюбёныя ў сваю прафесію людзі па-ранейшаму застаюцца галоўнай рухаючай сілай, галоўнай каштоўнасцю Пружанскага малочнага камбіната.
Уладзімір СІТУХА, “НТ”,
Ніна ЛЕАНАВЕЦ, “НТ”,
г. Пружаны.