Дарагі мой чалавек

Фота: forsfortuna.com
Нярэдка бывае, што спадарожнік у цягніку раскажа табе, чужому, тое, што і блізкаму незаўжды даверыў бы. Так здарылася і са мной. Пад стук колаў я слухала споведзь немаладога мужчыны:
– Я вяртаўся ў родную Беларусь пасля трыццацігадовай ваеннай службы ў Расіі. Вось і пасажырская платформа, шукаю вачыма родных – іх няма. Адказ просты – банальная нестыкоўка ў часе, маскоўскім і беларускім. Давялося аднаму добра напружыцца: тут мой прычал, рэчаў набралася шмат. Другая нечаканасць была дома – мама ў цяжкім стане знаходзіцца ў бальніцы. Спяшаюся да яе, сэрца баліць ад пачутага.
Мама сустрэла мяне ласкавым, любячым поглядам. Чакала, вельмі чакала! Пяшчотна абняў яе худзенькія плечы, расчуліўся да слёз. А мама гладзіла мяне па галаве, як малога.
Па вяртанні з бальніцы не раз лавіў сябе на думцы аб маме. Куды ні іду – перад вачыма матулька…
Яе дзяцінства прайшло ў звычайнай вясковай сям’і, у раёне беларуска-ўкраінскай мяжы. Замуж выдалі за простага хлопца са шматдзетнай сям’і, згоды не пыталі. Вясельную сукенку пашылі са звычайнай мешкавіны, крыху адбеленай. Маладыя вырашылі будаваць свой дом. У пасляваенныя гады з грашыма было туга. Я быў другім сынам у бацькоў, затым нарадзілася сястра. У бацькі рукі да гаспадаркі не ляжалі, усе клопаты аб доме ляглі на плечы мамы. А пазней – і на нашы дзіцячыя: сціртавалі салому, клалі ў стагі сена, нарыхтоўвалі дровы на зіму, збіралі ягады і грыбы. А бацька замест работы заглядаў часцяком у бутэльку.
Мы раслі беражлівымі, ведалі цану грашам. Памятаю, хлебам тады ніхто не раскідваўся. Застаўся ў памяці наіўны і кранальны выпадак. Перад маім адыходам у армію ажаніўся старшы брат. Грошы на вяселле пазычылі. Гэты доўг не даваў мне спакою і ў арміі. І тады я прапанаваў маці сваю салдацкую грашовую дапамогу. Яна падзякавала мне за гэтае імкненне, але загадала: ніякіх грошай!
Матулька была незвычайна мудрай, яе навука надта прыдалася мне ў жыцці, сярод чужых людзей. Яна зрабіла ўсё, каб мы атрымалі належную адукацыю. Я закончыў ваеннае вучылішча і дарос па службе да палкоўніка, брат стаў машыністам электрацягніка, сястра – эканамістам. Нашы дзеці засвоілі бабуліну “школу” – маюць вышэйшую адукацыю.
…Каля мамы ў бальніцы я быў па два разы на дзень. Чуў, як радасна яна казала суседкам па палаце: “То мой сынок Пеця вярнуўся дамоў, у Беларусь”.
Роўна праз месяц мамы не стала. Я ў апошні раз цалаваў дарагія маміны рукі. Плакаў і дзякаваў лёсу, што менавіта яна была маёй маці.
Аляксандра ЛЯТЫЦКАЯ,
г. Брэст.