Прысмакі і дывідэнды

Больш за паўмільярда рублёў зарабілі прадпрыемствы, арганізацыі, прадпрымальнікі і рамеснікі Іванаўскага раёна ў час V Міжнароднага фестывалю “Мотальскія прысмакі”

Рашэннем Іванаўскага райвыканкама Ганаровымі грамадзянамі горада Іванава і Іванаўскага раёна вызначаны жыхары аграгарадка Моталь, вядомыя ў Беларусі людзі – Вячаслаў Мікалаевіч Каштальян, старшыня
ААТ “Агра-Моталь”, і  Мікалай Міронавіч Шыкалай, дырэктар філіяла “Кааппрам” Іванаўскага райспажыўтаварыства.
Сёлета праграма фестывалю была разлічана на два дні і прымеркавана да дня нараджэння адной з самых вялікіх вёсак Беларусі – Моталь.
Згодна легенды, 590 гадоў таму на шляху з Галіцкай Русі да Вялікага Княства Літоўскага прадпрымальны чалавек па імені Матыль пабудаваў карчму і заезны двор. Так з’явіўся гасцінны Моталь, якому пасля было падаравана Магдэбургскае права каралевай Бонай Сфорца.
З тых часоў у гэтых мясцінах сталі актыўна развівацца розныя рамёствы: ткацтва, бондарства, саломапляценне. Але асаблівага поспеху маталяне дасягнулі ў вытворчасці каўбасных і рыбных страў, вырошчванні гародніны і садавіны, хлебапячэнні.
Сучасным мясцовым жыхарам удалося не толькі захаваць старадаўнія традыцыі, але вывесці іх на якасна новы ўзровень. Як правіла, любая справа, за якую бяруцца маталяне, прыносіць ім не толькі вядомасць, але і прыстойныя дывідэнды. Фэст “Мотальскія прысмакі” – не выключэнне. За кароткі тэрмін ён стаў вельмі прывабным турыстычным прадуктам і паспяхова прадаецца вядучымі турфірмамі нашай краіны. Гэтаму спрыяе і тое, што ў Моталі ёсць свой музей народнай творчасці. Яго дырэктар Вольга Мацукевіч гатова гадзінамі распавядаць аб гісторыі роднага краю і сваіх земляках. Яна ж – непераўзыдзены майстар мотальскай кухні.
З кожным годам павялічваецца колькасць гасцей (сёлета – каля 10 тысяч) і шырыцца геаграфія краін, з якіх яны прыбываюць: Расія, Украіна, Польшча, Германія, Эстонія, Ізраіль… Дзякуючы фестывалю, расце папулярнасць тавараў, вырабленых у рэгіёне. Многія фірмы лічаць гэта мерапрыемства вельмі спрыяльнай стартавай пляцоўкай для раскручвання сваіх брэндаў. Да прыкладу, ААТ “Белсолад” сёлета ўпершыню правяло тут дэгустацыю напояў нядаўна набытага філіяла “Полацкае піва”, і яго работнікі засталіся вельмі задаволеныя фінансавым здабыткам. Як, зрэшты, і ўсе астатнія ўдзельнікі “Мотальскіх прысмакаў”. Да водараў пірагоў, шашлыкоў, каўбас і рыбы дадаўся ледзь улоўны пах эканамічнай выгады для рэгіёна, чаго і дамагаўся галоўны арганізатар фэсту – Іванаўскі райвыканкам.
Невыпадкова Канстанцін Сумар даў высокую ацэнку мерапрыемству. Пры гэтым асабліва адзначыў працавітасць і прадпрымальнасць мясцовага насельніцтва, іх адданасць і вернасць малой радзіме.
У абрадавай хатцы, якая належыць мотальскаму музею, для высокіх гасцей (а разам з губернатарам на “Мотальскія прысмакі” прыехалі Мікіта Маткоўскі – Генеральны консул Расійскай Федэрацыі ў Брэсце, Іосіф Шагал – Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Дзяржавы Ізраіль у Беларусі, Яак Ленсмент – Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Рэспублікі Эстонія ў Беларусі, Ралан Галус – консул Рэспублікі Польшча ў Брэсце…) была арганізавана дэгустацыя страў мотальскай кухні “Стравы з печы”. – На стол мы рыхтавалі самыя простыя стравы вясковай кухні: кашы – прасяную, прысыпаную, гарбузовую, дранікі з мясам і без яго, бліны жытнія і марцыпаны з агурочным расолам, мотальскую свежаніну, капусту сялянскую з кіслай капусты, – расказвае Вольга Мацукевіч, гаспадыня музея.– Якая страва больш за ўсё спадабалася Канстанціну Андрэевічу? –
спытала я. – Не паверыце! Ён быў у захапленні ад простай кіслай капусты і кашы прысыпанкі,  звараных у печцы, якіх не еў больш за 40 гадоў, – падзялілася сакрэтам мая суразмоўніца.
На памяць аб “Мотальскіх прысмаках” маталяне падарылі высокаму госцю духмяныя лекавыя травы, інкруставаны саломкай куфар і пажадалі збіраць у яго самыя галоўныя прысмакі – доўгія гады жыцця, здароўе і шчасце.
Фестываль праходзіў адначасова на некалькіх пляцоўках, злучаных кірмашамі. На адной з вуліц прадпрыемствы Іванаўскага раёна арганізавалі продаж сваёй прадукцыі. Сыры, гародніна і садавіна, рыба, хлеб, пірагі, тарты, печыва – усё ішло нарасхват. А каўбасныя чэргі проста гіпнатызавалі народ апетытнымі пахамі вэнджаніны і спецый. Людзі ахвотна “выварочвалі” змесціва сваіх кашалькоў, імкнучыся па поўнай праграме атрымаць асалоду ад свята. Больш за паўмільярда рублёў за тавары і паслугі папоўнілі касы прадпрыемстваў і арганізацый раёна, а таксама шматлікіх прадпрымальнікаў і рамеснікаў.
Не скупіліся ўдзельнікі фэсту на ахвяраванні для розных грамадскіх арганізацый інвалідаў, на будаўніцтва і рамонт храмаў. Да вечара празрыстыя скрыні стракацелі вялікай колькасцю рознакаляровых купюр, якія, без сумнення, дапамогуць тым, хто збірае іх на добрыя справы.
Здзіўлялі сваім непаўторным мастацтвам народныя ўмельцы і мастакі, радавалі добрай музыкай і песнямі самадзейныя і прафесійныя калектывы раёна: “Ярыца”, “Мужыкі”, “Калейдаскоп”, “Грай, гармонік”, “Палешукі”, “Сустрэча”, “Жураўка”, “Знаходка”, “Дзянніца”, “Андарак”, “Дзіва”, “Кротаўскі гармонік”, “Беларусачка”, “Залядынская гамонка”.
Да гаспадароў свята далучыліся госці: народны калектыў “Спадщина” (Украіна), ансамбль народнай песні “Перевесло” (Украіна), казацкі ансамбль “Вольная станица” (Расія), Заслужаны аматарскі калектыў “Крупіцкія музыкі” (Мінск), народныя ансамблі народнай песні “Весялуха” (Віцебская вобласць) і “Жытніца” (Гомельская вобласць), яўрэйская народная харэаграфічная група “Яўрэйскія танцы”.
Прыгожыя імправізаваныя павозкі з бочкамі “Мотальскай шурпы”, “Мотальскай медавухі”, “Мотальскай каўбасы” і “Мотальскай рыбы” дапаўнялі культурнае дзейства.
Раз-пораз з розных канцоў кірмашу даносілася замежная гаворка –  гэта госці з Еўропы і ЗША прыехалі ацаніць беларускую гасціннасць. Рэдкае свята можа пахваліцца такой папулярнасцю ў замежнікаў. Трэба заўважыць, што Моталь ужо стаў сапраўдным брэндам не толькі раёна, але і ўсёй Берасцейшчыны, праз яго праходзяць шматлікія турыстычныя маршруты.
Дзякуючы фестывалю, слава аб Іванаўскім раёне разляцелася па ўсім свеце. Дзе яшчэ можна паспрабаваць столькі спрадвечна беларускай ежы і напояў?! У гэтым пераканаліся ўсе, хто пабываў на грандыёзным свяце беларускай кухні ў аграгарадку Моталь. За што нізкі паклон яго жыхарам.

Марыя ФЕДАРУК, “НТ”,
Іванаўскі раён.
Фота аўтара