Чаму на Брэстчыне разбуральныя ўраганы здараюцца значна часцей?..

На Брэстчыне разбуральныя ўраганы здараюцца значна часцей і яны больш магутныя, чым у іншых рэгіёнах Беларусі, Расіі, Польшчы, Літве і Украіне
Штогод нашу вобласць выпрабоўваюць на трываласць магутныя ветравыя патокі, вынікам якіх становяцца разбурэнні, матэрыяльны ўрон, а часам і чалавечыя ахвяры. А тлумачыцца такая ветравая анамалія геалагічнай будовай Брэстчыны. Шматлікія разломы зямной кары праходзяць літаральна па ўсёй паверхні вобласці, а даследаванні анамальных з’яў паказалі, што ветравыя траекторыі ідуць уздоўж гэтых разломаў, якія дзейнічаюць па прынцыпе прыроднай помпы і прыцягваюць да сябе велізарныя масы паветраных патокаў. Адсюль – і разбуральныя ўраганы.
Любы геалагічны разлом у зямной кары садзейнічае ўзнікненню геафізічных палёў, і перш за ўсё – гравітацыйных і геамагнітных. Таму моцныя парывы ветру ў выглядзе навальніц, ураганаў і смерчаў, дасягнуўшы тэрыторыі Брэсцкай вобласці, як правіла, знаходзяцца вельмі блізка да паверхні зямлі.
З геалагічнага пункту гледжання тэрыторыя Брэстчыны размяшчаецца на Падляска-Брэсцкай упадзіне і Прыпяцкай седлавіне, а на поўдні знаходзіцца прыўзнятая Валынска-Азоўская пліта. Менавіта адтуль “пікіруюць” ва ўпадзіну і седлавіну ўраганы і смерчы, пастаянна нарошчваючы хуткасць. А гэта значыць, ветравыя анамаліі будуць назірацца ў нас пастаянна па адных і тых жа “калідорах”-маршрутах уздоўж тэктанічных разломаў крышталічнага фундамента вобласці, максімум якіх прыпадае на раёны Целяхан, Бярозы, Кобрына, Жабінкі, Камянца, Пружан і Маларыты.
Гэтыя рэгіёны – своеасаблівы геалагічна-тэктанічны разлом з пастаяннымі ветравымі анамаліямі. Аднак баяцца не варта. Трэба проста будаваць дамы і гаспадарчыя памяшканні з улікам гэтай акалічнасці: больш трывала і са спецыяльна ўмацаванымі дахамі. А яшчэ – вучыцца пераўтвараць энергію ветру ў электрычную на ветравых устаноўках, як гэта робіцца ў многіх іншых краінах свету. Пэўныя спробы ўжо ёсць і ў нас. Эксперыментальныя ветравыя ўстаноўкі зманціраваны каля вёскі Зеляневічы Пружанскага раёна і на тэрыторыі СП “Белтрансойл” каля Кацінага Бора. Карысную справу, несумненна, трэба развіваць.
Альберт БАГДАСАРАЎ,
прафесар геалогіі,
г. Брэст.