Сучасныя рытмы жыцця і працы, а таксама шэраг суб’ектыўных фактараў прыводзяць да таго, што ў пэўны момант чалавек рашаецца на злачынства – злачынства супраць свайго жыцця. Спецыялісты сцвярджаюць: такое жаданне ўзнікае ў кожнага з нас хоць раз у жыцці. Адкуль бярэцца перакананне, што ўсё – выйсцяняма? Простае расчараванне ці стомленасць ад вечнай мітусні ўжо могуць прывесці чалавека да планаў, як здзейсніць самагубства. На пытанне, якія рэальныя прычыны суіцыду і як з імі змагацца, адказвалі медыкі на прэс-канферэнцыі ў Брэсцкім абласным цэнтры гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя. Мерапрыемства было прымеркавана да 10 верасня – Сусветнага дня прадухілення самагубстваў.
На жаль, сумны факт: Беларусь уваходзіць у дзясятку краін, неспрыяльных па здзяйсненні самагубстваў – а гэта 3000 чалавек у год. Брэсцкая вобласць у такой трагічнай статыстыцы займае 4-е месца. Бягучы год павялічыў сумную лічбу да 179 чалавек, што на 27 выпадкаў больш у параўнанні з папярэднім. Галоўны ўрач абласнога псіхіятрычнага дыспансера Мікалай Скаскевіч сцвярджае, што чалавек павінен быць гатовым да таго, што думкі пра суіцыд на працягу ўсяго жыцця хоць раз перад ім могуць паўстаць. І трэба быць да гэтага падрыхтаванымі і не баяцца, а выбіраць правільныя і бяспечныя паводзіны ў такой сітуацыі. «Прыкметы вельмі простыя, – кажа Мікалай Пятровіч. – Чалавек нервуецца, незадаволены ўсім і ўсімі, часта знаходзіцца ў дрэнным настроі. Галоўнае – своечасова заўважыць сімптомы і не адсоўваць на другі план, як нешта часовае, што пройдзе само сабой. Не патрэбны ніякія медыцынскія абследаванні, каб заўважыць, што чалавек як быццам развітваецца з навакольнымі, пры гэтым дае настаўленні, губляе цікавасць да працы, сям’і. У яго мяняецца эмацыйны стан, інтарэсы, настрой. Усё гэта назіраецца ў комплексе».
Медыкі гавораць, што нежаданне жыць спачатку можа быць неўсвядомленым, але, каб гэта думка не развівалася і не спела ў чалавека, яму дастаткова ведаць, што ён не адзін, ён патрэбны навакольным, што праблемы яго не самыя страшныя. Больш за 60 працэнтаў самагубстваў здзяйсняюцца ў стане алкагольнага ап’янення. На думку галоўнага пазаштатнага псіхатэрапеўта Брэсцкай вобласці Аляксандра Прыступы, людзі зусім не звяртаюць увагі ў паўсядзённым жыцці на свае эмоцыі. Калі ў чалавека падымаецца тэмпература ці баліць галава, ён адразу бяжыць у аптэку за таблеткамі, звяртаецца да ўрача. Але калі ў чалавека з’яўляюцца думкі пра смерць, то ён наадварот любымі спосабамі спрабуе іх схаваць. Але думкі пра смерць – гэта проста сімптом, – як кашаль і галаўны боль. І калі чалавек звернецца па спецыялізаваную дапамогу і не будзе баяцца пра гэта казаць, сімптом не павялічыцца, як і не павялічыцца тэмпература, калі пра яе сказаць і прыняць адэкватныя меры лячэння. Людзі з суіцыдальнымі схільнасцямі паддаюцца добраму лячэнню, галоўнае – каб ні той, хто іх мае, ні яго родныя не спрабавалі схаваць гэта.
Урач-псіхатэрапеўт абласнога цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя Ігар Прэцкайла ўпэўнены, што ў школах павінен быць прадмет “Псіхагігіена”. Гэта стане псіхапрафілактыкай для дзяцей і падлеткаў, дапамогай бацькам, а галоўнае – будзе падказкай, што трэба рабіць, калі ўзнікаюць думкі пра самагубства. Большасць дарослых лічыць патрэбным у першую чаргу адвезці дзіця не да спецыяліста, а ў храм. І гэта не дрэнна, але трэба не забываць, што мозг – орган такі ж, як ныркі або сэрца, якому патрэбна спецыялізаванае лячэнне.
Важна разумець, што самагубства – з’ява сацыяльная, а не чыста медыцынская. Будзьце ўважлівыя да сваіх блізкіх, не бойцеся дапамагчы і проста прахожым. Дайце шанс людзям дапамагчы вам, калі гэта трэба. Жывіце!..
Сабіна ГАРАЕВА,
студэнтка БрДУ імя А.С. Пушкіна.
У Брэсце прайшла прэс-канферэнцыя, прымеркаваная да Дня прадухілення суіцыдаў
