Чаму неэфектыўна дзейнічаюць лунінецкія і столінскія фермеры?

Адказ на гэтае пытанне шукалі на калегіі камітэта дзяржкантролю вобласці,якая прайшла ў Пінску.
На парадку дня калегіі было адно пытанне: “Аб выкананні рашэння калегіі Камітэта дзяржкантролю вобласці аб выдзяленні зямлі фермерам Лунінецкага і Столінскага раёнаў”. Справа ў тым, што КДК яшчэ ў другім паўгоддзі 2007 года правяраў Столінскі і Лунінецкі райвыканкамы, сялянскія (фермерскія) гаспадаркі гэтых раёнаў па захаванні зямельнага заканадаўства Рэспублікі Беларусь, дакладнасці статыстычнай справаздачнасці і эфектыўнасці выкарыстання бюджэтных сродкаў. У 18 правераных тады фермерскіх гаспадарках былі выяўлены розныя парушэнні заканадаўства.
Вынікі праверкі былі разгледжаны на калегіі Камітэта дзяржкантролю вобласці ў студзені 2008 года. У прынятай на ёй пастанове старшыням Лунінецкага і Столінскага райвыканкамаў, кіраўнікам шэрага абласных службаў было прапанавана прыняць вычарпальныя меры па ўхіленні выяўленых недахопаў.
Зробленае ў Лунінецкім і Столінскім раёнах за прайшоўшы час прааналізаваў у сваім дакладзе намеснік старшыні Пінскага міжраённага камітэта дзяржкантролю Уладзімір Пясько. Ён, у прыватнасці, адзначыў, што “… на працягу 2008-2009 гадоў Лунінецкім райвыканкамам прыняты меры па адабранні зямельных участкаў, якія выкарыстоўваліся з парушэннем Кодэкса Рэспублікі Беларусь і не прайшлі дзяржаўную рэгістрацыю. За гэты перыяд спынена права землекарыстання і адабраны зямельныя ўчасткі ў 26 фермерскіх гаспадарак, якія не забяспечваюць захаванне патрабаванняў заканадаўства ў сферы зямельных і падатковых адносін, агульнай плошчай 457,7 гектара. За 2009 год падатковыя паступленні ўзраслі амаль на 67 працэнтаў (275,3 мільёна рублёў), плацяжы ў фонд сацыяльнай абароны насельніцтва – на 50,6 працэнта (216,5 мільёна рублёў). Валавы збор гародніны павялічыўся амаль на 41,7 працэнта і склаў 31,1 тысячы тон. У Столінскім раёне ў дзвюх фермерскіх гаспадарках адабрана 29,5 гектара неэфектыўна выкарыстоўваемых зямель. Плацяжы ў фонд сацыяльнай абароны насельніцтва ўзраслі за год з 75,6 мільёна рублёў да 144,3 мільёна. Валавы збор гародніны павялічыўся на 35,6 працэнта і дасягнуў 17,7 тысячы тон. Акрамя гэтага, за дапушчаныя парушэнні да дысцыплінарнай адказнасці прыцягнуты дзевяць службовых асоб вышэйназваных раёнаў, а намеснік начальніка землеўпарадкавальнай службы Лунінецкага раёна А.Ф.Міхалевіч вызвалены ад займаемай пасады”.
Вось, бадай, і ўсё, што зроблена. Бо прыведзеныя далей прыклады гавораць пра тое, што Столінскі райвыканкам так і не распрацаваў праграму па эфектыўным выкарыстанні зямлі, якая знаходзіцца ў карыстанні фермерскіх гаспадарак, не заключыў з імі дагаворы аб развіцці сельгасвытворчасці. У абодвух раёнах не завершана работа па адабранні неэфектыўна выкарыстоўваемых зямельных участкаў.
Землеўпарадкавальнай і геадэзічнай службай Столінскага раёна работа па рэгістрацыі зямельных участкаў праведзена не на належным узроўні. Зямельныя ўчасткі плошчай 84 гектары, выдзеленыя тром фермерскім гаспадаркам у 2008 годзе, і 146,5 гектара – дзевяці ў мінулым, дагэтуль не зарэгістраваны. Значыць, гэтыя фермерскія гаспадаркі, як і тыя, якім зямля выдзялялася дадаткова, але яна не зарэгістравана, карыстаюцца ёй незаконна. Намеснік дырэктара абласной землеўпарадкавальнай і геадэзічнай службы Пётр Колбас паабяцаў, што ў Столінскім раёне парадак з выдзяленнем зямлі фермерскім гаспадаркам і яе рэгістрацыяй будзе наведзены сёлета ў першым паўгоддзі.
Не прыняты неабходныя меры і па выяўленні фактаў ажыццяўлення незаконнай прадпрымальніцкай дзейнасці пры вытворчасці і рэалізацыі сельгаспрадукцыі і інспекцыяй Міністэрства па падатках і зборах. У Столінскім раёне тэмп росту плацяжоў у бюджэт фермерскімі гаспадаркамі, нягледзячы на павелічэнне плошчаў зямельных участкаў і цяпліц у апошнія гады, мае адмоўную дынаміку. Калі ў 2007 годзе яны склалі 298 мільёнаў рублёў, дык летась – 186 мільёнаў. Адзначалася таксама, што тут па-ранейшаму сельскагаспадарчыя арганізацыі з парушэннем выдзяляюць зямельныя ўчасткі фермерскім гаспадаркам і фізічным асобам, заключаюць з імі дагаворы падраду на сумеснае вырошчванне сельгаскультур без рэгістрацыі іх у інспекцыі па падатках і зборах. Прадукцыя, атрыманая па дагаворах сумеснай дзейнасці СВК і фермераў, не ўлічвалася пры падачы звестак у органы статыстычнай справаздачнасці.
Такія ж факты выяўлены і ў Лунінецкім раёне. Фермерская гаспадарка “Лукашэвіч і С” выручку ад рэалізацыі прадукцыі за 2008-2009 гады не паказвае, падаткі не плаціць. А ад шасці фермерскіх гаспадарак летась паступіла падаткаў ад 90 да 150 тысяч рублёў.
Праверкі дакладнасці пасяўных плошчаў і валавых збораў прадукцыі ў фермерскіх гаспадарках Лунінецкім і Столінскім раённымі аддзеламі статыстыкі былі праведзены фармальна.
Справядлівыя заўвагі выказваліся на калегіі і аблспажыўсаюзу, КУП “Брэстплодаагарод-нінапрам”, якія практычна не займаюцца закупам прадукцыі фермерскіх гаспадарак і насычэннем унутранага рынку гародніннай прадукцыяй. Удзельная вага гародніннай прадукцыі ААТ “Гарынскі агракамбінат” ад фермерскіх гаспадарак Столінскага раёна за мінулы год скарацілася з 3,5 да 0,3 працэнта. Вырашчаная прадукцыя ў асноўным вывозіцца за межы Рэспублікі Беларусь.
Зыходзячы з прыведзеных фактаў і лічбаў, работа Лунінецкага і Столінскага райвыканкамаў, галоўнага статыстычнага ўпраўлення вобласці, інспекцыі МПЗ па Брэсцкай вобласці, абласной землеўпарадкавальнай і геадэзічнай службы па выкананні рашэння калегіі двухгадовай даўнасці прызнана недастатковай. А гэта значыць, што ўсім ім яшчэ давядзецца добра пастарацца, каб вывесці дзейнасць фермерскіх гаспадарак у прававую плоскасць, зрабіць іх работу эфектыўнай і прыбытковай для дзяржавы.
Надзея ЯЦУРА, “НТ”.
Фота аўтара