Адзёр? Засцеражыся прышчэпкай!

Эпідэміялагічная сітуацыя па адру ўскладняецца: па прагнозах Еўрапейскага цэнтра па кантролі пік захворвання чакаецца ў лютым – маі 2012 года
Праз 6 год з моманту апошніх выпадкаў адру, зарэгістраваных у вобласці ў 2006 годзе, хвароба зноў нагадала пра сябе на Берасцейшчыне. Сёлета ў Брэсце зафіксавана 7 выпадкаў, у тым ліку 3 – у дзяцей, якія ў свой час прапусцілі адпаведную прышчэпку па прычыне адмовы ад яе і па медыцынскіх супрацьпаказаннях. Успышкі хваробы зарэгістраваны ў Францыі, Італіі, Румыніі, Іспаніі, Германіі, Расіі, Украіне. У Беларусі летась было выяўлена 50 выпадкаў хваробы.
Адзёр (па-руску – корь) з’яўляецца ў высокай ступені заразнай цяжкай хваробай віруснага паходжання. Яна застаецца адной з вядучых прычын смерці сярод дзяцей ранняга ўзросту ва ўсім свеце. Паскоранае правядзенне мерапрыемстваў па імунізацыі значна знізіла смяротнасць ад гэтай хваробы, але верагоднасць лятальнага зыходу ўсё яшчэ высокая.

ПРЫКМЕТЫ І СІМПТОМЫ
Першай прыкметай хваробы звычайна з’яўляецца значнае павышэнне тэмпературы, якое здараецца прыкладна праз 10-12 дзён пасля заражэння і доўжыцца ад 4 да 7 дзён. На пачатковай стадыі могуць быць насмарк, кашаль, пачырваненне вачэй, слёзацячэнне, святлабоязь, а таксама дробныя белыя плямы на слізістай паверхні шчок. Праз некалькі дзён з’яўляецца сып, звычайна на твары і верхняй частцы шыі. Прыкладна праз 3 дні сып распаўсюджваецца па ўсім целе, выступае на руках і нагах. Гэтая “афарбоўка” цела выступае праз 7-18 дзён пасля ўздзеяння вірусу, трымаецца 5-6 сутак і потым знікае. Пасля яе на працягу тыдня застаюцца светла-карычневыя плямы, а таксама вотрубападобнае лушчэнне скуры.
На цяжкую форму адру, як правіла, хварэюць дзеці ранняга ўзросту. Большасць смяротных выпадкаў здараецца з-за ўскладненняў, якія часцей развіваюцца ў дзяцей ва ўзросце да 5 год ці дарослых, якім за 20. Самыя сур’ёзныя ўскладненні – слепата, энцэфаліт, цяжкая дыярэя і звязаная з ёю дэгідратацыя, вушныя інфекцыі і цяжкія інфекцыі дыхальных шляхоў, напрыклад, пнеўманія.
У людзей, якія перахварэлі на адзёр, выпрацоўваецца імунітэт супраць хваробы на ўсё жыццё.

РЫЗЫКА ЗАРАЖЭННЯ
Неімунізаваныя дзеці ранняга ўзросту трапляюць у групу найбольшай рызыкі “падхапіць” адзёр і атрымаць ускладненне, якое можа прывесці да смерці. Заразіцца хваробай можа любы чалавек, які не мае імунітэту, – той, хто не зрабіў прышчэпку.

ПЕРАДАЧА ІНФЕКЦЫІ
Высоказаразны вірус адру распаўсюджваецца пры кашлі і чханні, цесных асабістых кантактах ці непасрэдным кантакце з інфіцыраванымі выдзяленнямі з насаглоткі.
Для таго, каб захварэць, неабавязковы цесны кантакт з хворым – скажам, прыход да яго ў госці ці знаходжанне побач. Вірус адру лёгка пераадольвае адлегласці ў некалькі дзясяткаў метраў з токам паветра, напрыклад, па лесвічных пралётах дома ці вентыляцыйнай сістэме.
Вірус застаецца актыўным і заразным у паветры ці на інфіцыраваных паверхнях да дзвюх гадзін. Ён можа быць перададзены інфіцыраваным чалавекам на працягу перыяду часу, які пачынаецца за два дні да з’яўлення ў яго першых сімптомаў хваробы, усяго перыяду катаральных праяўленняў і заканчваецца праз 4 дні пасля з’яўлення сыпу.

КАЛІ ЗАХВАРЭЛІ…
Вы ці ваша дзіця ўсё ж захварэлі. У такім выпадку неабходна:
– тэрмінова звярнуцца за медыцынскай дапамогай (выклікаць дадому ўрача з паліклінікі, а пры цяжкім стане – “Хуткую дапамогу”);
– не наведваць паліклініку самастойна, а дачакацца доктара;
– да прыходу ўрача звесці кантакты са сваякамі і іншымі людзьмі да мінімуму;
– паведаміць медработніку, у якой краіне і ў які перыяд знаходзіліся;
– пры кашлі і чханні закрываць нос і рот хустачкай ці салфеткай, часцей мыць рукі вадой з мылам ці выкарыстоўваць спіртаўтрымліваючыя сродкі для ачысткі рук;
– выкарыстоўваць сродкі абароны органаў дыхання (маску ці марлевую павязку);
– не займацца самалячэннем!

ПРАФІЛАКТЫКА
Рэгулярная вакцынацыя дзяцей ад адру ў спалучэнні з кампаніямі масавай імунізацыі з’яўляюцца асноўнымі кірункамі аховы здароўя. Вакцына супраць адру выкарыстоўваецца ўжо 40 год.
У 2011 годзе ў Беларусі вывучаўся папуляцыйны імунітэт. Абарончы ўзровень антыцел да вірусу адру маюць 91,4 працэнта грамадзян, а гэта дастаткова для кантролю над інфекцыяй. Разам з тым ва ўзроставай групе 20-29 год гэта лічба складае 84,2 працэнта і рызыка ўзнікнення і распаўсюджвання хваробы з’яўляецца даволі высокай.
Міністэрства аховы здароўя настойліва рэкамендуе:
– абавязкова зрабіць прышчэпку дзецям у адпаведнасці з календаром прафілактычнай вакцынацыі ва ўзросце ад 1 да 6 год;
– пры выездзе за мяжу пацікавіцца ў медыкаў, ці ёсць у вас прышчэпка ад адру, а ў выпадку, калі яе няма ці была зроблена толькі адна прышчэпка, прайсці вакцынацыю;
– асобам ва ўзросце 20-29 год невакцынаваным, атрымаўшым адну дозу вакцыны супраць адру ці не маючым звестак аб прышчэпках, абавязкова іх зрабіць.
Іван ДАЎЖУК,
галоўны дзяржаўны санітарны ўрач Брэсцкай вобласці.